Viewpoints versus Mindfulness: Twee wegen naar zelfinzicht

Mindfulness: de kunst van aanwezig zijn in het moment. Het is een manier om meer rust, bewustzijn en zelfinzicht te ontwikkelen. Toch werkt stilzitten en observeren niet voor iedereen. Waar de een baat heeft bij meditatie, voelt de ander weerstand bij deze verstilling. Hier komt theater – en in het bijzonder de Viewpoints-techniek – in beeld als een creatief alternatief.

Maar hoe verhouden Viewpoints en mindfulness zich tot elkaar? En waarom werkt het een beter voor sommige mensen dan het ander? Laten we het onderzoeken.

Wat is mindfulness?

Mindfulness draait om aandacht. Door bewust aanwezig te zijn bij je ademhaling, je gedachten en je lichamelijke sensaties, leer je waarnemen zonder oordeel. Het idee is simpel: hoe meer je oefent om in het hier en nu te zijn, hoe meer rust en helderheid je ervaart.

Toch is er een kanttekening. Mindfulness is vaak in de vorm van zitten. In stilte. Stilzitten en mediteren kan confronterend zijn. Juist als je hoofd druk is of je ongemak voelt, kan het lastig zijn om zonder afleiding aanwezig te blijven. Dat is precies waarom sommige mensen mindfulness als uitdagend of zelfs frustrerend ervaren.

Wat zijn Viewpoints?

Viewpoints is een techniek uit de dans- en ook theaterwereld die ook leunt op in het hier en nu zien. Door bewuster te worden van ruimte, beweging, ritme maar ook interactie. Oorspronkelijk ontwikkeld door choreograaf Mary Overlie en later aangepast voor theater door regisseurs Anne Bogart en Tina Landau, biedt Viewpoints een dynamische manier om bewustzijn en expressie te trainen.

Door je lichaam en zintuigen te gebruiken, ontdek je hoe je reageert op de ruimte, op anderen en op de dynamiek van een moment. Dit gebeurt binnen een kader van eenvoudige, maar krachtige principes, die juist vrijheid en spontaniteit aanmoedigen. Je improviseert binnen deze kaders, wat een speelse manier biedt om aanwezig te zijn zonder dat je stil hoeft te zitten.

Viewpoints nodigt je uit om door fysieke actie en improvisatie het moment te ervaren. Dit kan individueel, maar ook in samenwerking met anderen. Denk aan hoe je beweegt door de ruimte, hoe je reageert op tempoveranderingen en hoe je je lichaam gebruikt als instrument van expressie.

Waarom werkt mindfulness niet voor iedereen?

Voor sommige mensen is stilte te abrupt. Onze gedachten razen en ons lijf voelt onrustig – en dan zouden we ineens compleet tot stilstand moeten komen? De weerstand tegen mindfulness is vaak een signaal: we zijn simpelweg nog niet gewend om in verstilling te zakken.

In zulke gevallen kan het helpen om eerst via beweging en expressie dichter bij onszelf te komen. Viewpoints biedt een speelsere ingang: het nodigt uit tot experimenteren zonder direct de diepe stilte in te duiken. Je bent fysiek bezig, maar tegelijkertijd train je hetzelfde bewustzijn en dezelfde opmerkzaamheid als in mindfulness.

Bewegen als weg naar verstilling

Veel mensen merken dat ze na een Viewpoints-sessie makkelijker kunnen ontspannen. Door eerst spanning en energie een plek te geven in beweging, ontstaat er daarna ruimte voor kalmte. Dit is vergelijkbaar met hoe sommige mensen pas na een lange wandeling of een danssessie het gevoel hebben dat ze echt kunnen ontspannen.

Creatieve en fysieke methodes kunnen daarom een fijne tussenstap zijn. Niet iedereen kan of wil direct in diepe stilte zitten. Soms is een dynamische vorm van mindfulness – zoals Viewpoints – de sleutel naar diezelfde staat van bewustzijn.

Welke past bij jou?

Mindfulness en Viewpoints streven beide naar hetzelfde doel: meer bewustzijn, aanwezigheid en contact met jezelf. Het verschil zit in de route die je neemt.

• Kies mindfulness als je verlangt naar verstilling, rust en innerlijke observatie.

• Kies Viewpoints als je behoefte hebt aan een speelse, fysieke manier om in het moment te komen.

  
  

Misschien ontdek je zelfs dat ze elkaar aanvullen. Door te bewegen en te experimenteren in Viewpoints, kan je later makkelijker verstillen in mindfulness. Wat jouw weg ook is, het draait uiteindelijk om hetzelfde: bewuster leven, met minder oordeel en meer openheid.

Welke route past op dit moment het beste bij jou?